ظرفیت ها و استعدادهای بکر و جذابی در خراسان جنوبی وجود دارد که می تواند سوژه تولیدات سینمایی فاخر باشد.
رویدادهای دوران مشروطه مثل ساخت مدرسه شوکتیه، زندگی مفاخر و عالمان بزرگ ، ماسوله ها، درختان کهنسال، روستاهای عجیب، حضور انگلیس خبیث و سفارتخانه آن در استان و گیاهان دارویی سوژه هایی هستند که مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان پیش روی سینما گران و مستند سازان می گذارد، سوژه هایی که از نظر او آن قدر بکر و جذاب است که می تواند هسته تولید یک مستند یا اثر سینمایی شود و فعالان عرصه سینما را به دیار غنی خراسان جنوبی جذب کند. هریک از این رویدادها و آثار حکایتی دارد و دریچه ای به سوی تاریخ و تمدن استان می گشاید.
ساخت مدرسه شوکتیه؛ سومین مدرسه ایرانی در گذر تاریخی از مکتب خانه ها برای خود حکایتی دارد.
هم زمان با انقلاب مشروطیت، امیر اسماعیل خان شوکت الملک اول که فرزندی نداشت ٬ ثلث اموال خود را وقف امور خیریه و تولیت آن را به برادر کوچکش محمد ابراهیم خان واگذار کرد . محمد ابراهیم خان علم موسوم به شوکت الملک دوم بعد از سفر به تهران و احراز مقام حکمرانی و امارت قاینات درصدد برآمد در این موقوفه فضای آموزشی ایجاد کند. شوکت الملک تحت تاثیر اقدام بی نظیر امیر کبیر یعنی تاسیس مدرسه عالی دارالفنون قرار گرفته بود و این شد که در محل حسینیه شوکتیه که برای برگزاری مراسم عزاداری توسط برادرش امیر اسماعیل خان در سال ۱۲۷۳ ه .ش – ۱۳۱۲ ه .ق ساخته شده بود مدرسه شوکتیه را ساخت. مدرسه شوکتیه پس از مدرسه عالی دارالفنون ( سال ۱۲۶۸ ه .ق ) و مدرسه ابتدایی رشدیه که به همت حاجی میرزا تبریزی معروف به رشدیه ( سال ۱۳۱۵ ه .ق ) در تهران تاسیس شد سومین از نوع مدارس جدید در ایران محسوب می شد . برای مدیریت و تاسیس مدرسه شوکتیه بیرجند از دو نفر افراد فاضل کاشان به اسامی میرزا احمد نراقی و شیخ احمد سلیمانی نراقی و برای تدریس دروس فرانسه و انگلیسی و ریاضیات از سه نفر تبعه فرانسه٬ انگلستان و هندوستان دعوت به عمل آمد. و همه این کارها آن هم درفضایی خاص، ماجراها دارد. کدام فیلم ساز است که چنین نقلی را بشنود و چراها و سوال ها در ذهنش برای پرداختن به این موضوع شکل نگیرد؟
مفاخر و بزرگان استان که برخی از آن ها در تبیین و توسعه علوم مختلف، در سطح جهانی موثر بوده اند و معرفی و شناساندن آن ها خدمتی بزرگ به فرهنگ این استان است.
چه شناختی از ماسوله های خراسان جنوبی وجود دارد؟
کرغند دهستانی است در بخش نیمبلوک قاینات ، که در ۶۵ کیلومتری باختر قاین وجود دارد ، تمامی بناهای آن آجری و نوساز است و خانه های خشتی و گلی بسیار کم دارد ، دارای آب و هوایی معتدل و کوهستانی است که در بین دو کوه بزرگ به نام کمر کرغند و کمر سجاونگ واقع شده است و دارای کاریزها و قنات های بسیاری است که مهمترین آنها کاریز تنگل کرغند ، محمدآباد ، کردآباد و کلاته سادات می باشد . مردمش تمامی کشاورزند جز اندکی که به دامداری مشغولند. این دهستان بکر، بی نظیر است. بررسی دلیل حضور انگلیسی ها و فعالیت کنسولگری انگلیس در بیرجند در دوره قاجار سوژه تحقیقی مهمی است که می تواند به اهمیت ژئو پلتیکی این منطقه و حقایق بسیاری بپردازد. بنای این کنسولگری در روستای منظریه بخش مرکزی، واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۳۳۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی از دانشکده افسری گروه اسماعیلیان در قلعه روستای فورگ بیرجند هم می گوید، مکانی که در آن نظامیان شاخص اسماعیلیه آموزش می دیدند. این آثار و اسناد ، بانکی از اطلاعات برای شروع ساخت یک اثر سینمایی فاخر در خود دارد. از نظر محبی فعالان بومی و غیر بومی عرصه سینما با نگاه به درون، به داشته هاو ظرفیت های خودمان می توانند سوژه های بکر موجود در خراسان جنوبی را مد نظر قرار داده و اثری نو خلق کنند.