کفش و لباس یکی از مهمترین ملزومات مورد نیاز انسان امروزی در دنیای مدرن را تشکیل می دهد. کفش و لباسی که متناسب با فرهنگ و آداب و رسوم ملی و مذهبی و منطقه ای تهیه می شود هم، در رتبه بعدی اهمیت قرار می گیرد. معمولا در هر شهر و دیار تعدادی کارگاه تولیدی پوشاک و کارگاه های تولیدی کیف و کفش به چشم می خورد که برای تهیه نیاز آن شهر و استان، متناسب با آداب آن فعالیت می کنند.
اما آنچه این روزها بیش از تولیدی ها به ویژه در خراسان جنوبی به چشم می خورد فروشگاه ها و بوتیک هایی هستند که با عرضه و فروش پوشاک خارجی، بازار تولید کننده بومی را کساد کرده اند. بدتر از آن البسه و کیف و کفشی است که از طریق قاچاق و بدون نظارت وارد می شود و تیشه به ریشه تولید بومی و داخلی می زند. چنان چه در آمارهای غیر رسمی بیان می شود بیش از ۳۰ درصد پوشاک خراسان جنوبی از طریق مبادی قاچاق وارد استان می شود.
از قاچاق لباس های نو تا دست دوم
به نظر می رسد اوضاع بازار پوشاک تولیدی خراسان جنوبی خراب تر از این حرفها باشد و قاچاق لباس های نو و دست دوم سال هاست ریشه تولید این استان را خشکانده است.
«مریم مهدویان»، یک شهروند بیرجندی در این خصوص به ما می گوید: بنده چند سالی می شود که به سبب ادامه تحصیل در این شهر ساکن هستم و هر بار که برای تهیه پوشاک به بوتیک های این شهر مراجعه کرده ام طبق گفته خود فروشندگان تمامی لباسهای آنها یا کار مشهد و تهران بوده یا از چین و ترکیه آمده اند. وی می افزاید: کمتر پیش آمده که کیف و کفشی که از این استان خریده ام با نام تولید خراسان جنوبی به من بفروشند و اکثرا عنوان خارجی را یدک می کشند.
«ناهید مرادی»، یکی دیگر از شهروندان خراسان جنوبی هم می گوید: تولیدی پوشاک در این استان خیلی کم است. معدود تولیدیهایی هم که وجود دارند در کار تولید پوشاک سنتی بیرجند هستند.
وی میگوید به نظر می رسد استقبال مردم این استان از پوشاک خارجی به ویژه پوشاک دست دوم که با قیمت های بسیار کم به فروش می رسند، سبب شده است که تولیدی ها و کارگاه های کیف و کفش در این استان بی فروغ باشند.
کاهش چشمگیر قاچاق لباس طی سال های اخیر
با این حال «محمد رضا حسنی مقدم»، دبیر کمیسیون نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان جنوبی در گفتگو با ما معتقد است که آنها و همکارانشان قاچاق کفش و لباس های خارجی را در استان خراسانجنوبی به حداقل رسانده اند و میافزاید: واقعا این مورد به حداقل رسیده است مگر به ندرت آن هم اگر در حاشیه خیابان یا در معابر پیدا شود.
وی عنوان می کند: ما اصلا مورد قاچاق در استان خراسان جنوبی نداریم. فقط یک مورد در خصوص البسه دست دوم خارجی داشتیم که با آن برخورد کردیم و جلویش را گرفتیم. ۱۸ محل توزیع البسه دست دوم خارجی را در یکی از شهرهای اطراف بیرجند پیدا کردیم که پروانه کسبشان برای عرضه و فروش پوشاک بود نه پوشاک دست دوم خارجی. لذا از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه صنفی پوشاک استان با آنها برخورد و اخطار داده شد. یکی دو مورد هم به کلی جمع شد.
تاناکورا بزرگترین معضل قاچاق خراسان جنوبی
حسنی مقدم یکی از مهمترین و بزرگترین معضلات بازار پوشاک خراسانجنوبی را البسه دست دوم خارجی می داند و می گوید: البسه دست دوم خارجی قاچاق است، یعنی از هیچ مبدأ ورودی در کشور البسه دست دوم خارجی وارد کشور نمی شود مگر اینکه به صورت قاچاق باشد. با این حال دبیر کمیسیون نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسانجنوبی از تشدید نظارت ها و اعمال قوانین بازدارنده برای قاچاق البسه و کیف و کفش در این استان می گوید. به گفته این مقام مسئول وقتی واژه قاچاق بر چیزی اطلاق می شود در حوزه کاری کمیسیون ها قرار می گیرد و کمیسیون های استانی و ستاد مرکزی می توانند آن را دنبال و با آن برخورد کنند، اما متاسفانه شبههای این روزها در این حوزه وارد شده است که بر این اجناس عنوان البسه دست دوم داخلی می گذارند و همین سبب می شود که از حیطه عمل کمیسیون ها خارج و بر عهده بهداشت و درمان قرار گیرد.
به اعتقاد حسنی مقدم پوشاک خارجی قاچاق در سطح عرضه خیلی کم است و بیشترین آماری که وجود دارد از سمت بازارهای دست فروشان گزارش می شود. وی می افزاید: بیشترین کالای قاچاق خارجی شامل کیف و کفش است که مربوط به ایستگاههای بازرسی و معابر ورودی به استان می شود. وی با اشاره به البسه دست دوم قاچاق یا همان پوشاک تاناکورا در این استان می گوید: در یکی از شهرهای اطراف بیرجند از چندین سال پیش مرسوم بوده که چند نفری این البسه را از تهران و جاهای دیگر می آوردند و به فروش می رساندند.