وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
سال های سال است که روستای شوکت آباد در نزدیکی شهر بیرجند به عنوان مکانی تفریحی برای شهروندان و میهمانان این شهر و محل استراحت برای مسافرین خسته مسیر زاهدان مورد استفاده قرار می گیرد. شهروندان بیرجندی عصرها و به وی‍ژه در ایام تعطیل و البته در روز سیزدهم فروردین ماه با مراجعه به این روستای زیبا از فضای سبز و جنگلی آن برای بدرکردن خستگی روزهای کار وتلاش بهره مند می شوند.
این روستا علاوه بر داشتن فضای سبز و جنگلی از درختان کاج از وجود باغ و عمارت زیبا و تاریخی نیز برخوردار است که البته مدتی است درب آن به روی مردم و علاقه مندان بسته می باشد. برای کسب اطلاع بیشتر از وضعیت این روستای گردشگری و باغ و عمارت آن با چندتن از مسئولین امر گفتگو کردیم.
مکان تفریحی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان در این خصوص گفت: از آنجا که شاید پارک های سطح شهر بیرجند جذابیت لازم را برای مردم ندارد، شهروندان معمولاً عصرها و به خصوص در روزهای پنج شنبه و جمعه و روز طبیعت یعنی سیزدهم فروردین ماه برای تفریح و تفرج به روستای شوکت آباد می روند و لذا این روستا و فضای سبز آن نیازمند استقرار برخی امکانات برای استفاده عموم مراجعین می باشد. به علاوه اینکه رانندگان خسته ای که در محور بیرجند-زاهدان تردد می کنند نیز معمولاً برای استراحت ساعتی را در محیط تفریحی روستا سپری می کنند.
عربی افزود: برای انجام هر پروژه ای در بخش دولتی ابتدا باید ردیف اعتباری در نظر گرفته شود و در مورد روستای شوکت آباد فرمانداری،بخشداری، دهیاری و اوقاف نیز باید با میراث فرهنگی مشارکت نمایند اما متأسفانه طی سال های اخیر میراث فرهنگی تقریباً به تنهایی پیگیر امور مربوط به این روستای گردشگری بوده است هر چند که این اواخر اوقاف و امور خیریه نیز گام های مثبتی از جمله احداث استخر بزرگ آب در این راستا برداشته است.
وی از جدول کشی و مرمت و بهسازی مسیر نهر آب، سنگفرش اطراف نهر، ایجاد سکوهای نشستن، ایجاد معبر بر روی نهر، تأمین روشنایی و نصب پایه چراغ در اطراف نهر، احداث چند چشمه سرویس بهداشتی با نمای سنتی، ایجاد سکوهای برداشت آب، استقرار سطل های زباله و ساخت سکوهای نشستن و نصب کباب پز در بین جنگل درختان کاج برای جلوگیری از روشن کردن آتش در زیر درختان به عنوان اقدامات دو سه سال اخیر میراث فرهنگی در شوکت آباد نام برد و اظهار کرد: تاکنون حدود ۲۲۰ میلیون تومان برای اقدامات هزینه شده است، هرچند که متأسفانه در نگهداری از این امکانات تلاش نمی شود. به گفته وی پارک جنگلی بیرجند در ورودی مسیر خوسف به عنوان یک پارک ورودی و گردشگری محسوب نمی شود اما شوکت آباد چه به لحاظ حضور چشمگیر شهروندان و چه به خاطر مراجعه مسافران این وضعیت را دارد و شهرداری هم می تواند به بحث شوکت آباد ورود پیدا کند.
آتش زدن سطل های زباله به جای تخلیه
عربی همچنین گفت: متأسفانه به انبوه درختان کاج شوکت آباد توجه چندانی نمی شود و آب به همه درختان نمی رسد و بعضاً در شرف خشک شدن است. دهیاری به جای تخلیه سطل های زباله و نظافت محوطه جنگلی و اطراف آن، اقدام به سوزاندن زباله ها در داخل و بیرون از سطل های زباله می کند که علاوه بر آسیب رساندن به سطل ها، خطر آتش سوزی برگ های خشک درختان کاج را نیز تشدید می نماید. برگ های خشک ریخته شده در زیر درختان کاج همانند انبار باروت با یک کبریت کشیدن شعله ور می شود. فکر نمی کنم رسیدگی به سطل های زباله و تخلیه آنها و نظافت اطراف برای دهیاری شوکت آباد خیلی سخت باشد و جا دارد که دهیاری ، بخشداری و شهرداری بیرجند نیز در این راستا همکاری کنند و میراث فرهنگی به تنهایی پیگیر امور باشد. فرمانداری هم باید اعتبار بیشتری بگذارد. وی وجود سگ های ولگرد را نیز از دیگر مشکلات شوکت آباد ذکر کرد. معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان، باغ و عمارت شوکت آباد را یکی از بناهای فاخر و بزرگ استان دانست و گفت: جا دارد که درب این باغ و عمارت زیبا نیز بر روی مردم و علاقمندان باز شود.
عربی در پایان گفت: در صورت تأمین اعتبار مورد نیاز برای سال جاری کار محوطه سازی در بخش جنگل درختان کاج را با هدف رسیدن آب به تمامی درختان به انجام خواهیم رساند.
آغاز کار مرمت باغ و عمارت از سال ۷۸
در ادامه با معاون میراث اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفتگو کردیم. شریعتی با بیان اینکه کار مرمت باغ و عمارت شوکت آباد از سال ۷۸ و با اعتباری که از سوی استان خراسان بزرگ برای این منظور در نظر گرفته شده بود آغاز شده، گفت: کار محوطه سازی ورودی و مرمت حفاظتی عمارت شروع شد و مسیرهای آب و استخر مرمت گردید و محوطه سازی به طور کامل به انجام رسید و مرمت باغ و استحکام سازی کامل صورت گرفت.
وی افزود: در سال های ۸۰ و ۸۱ فضاهای داخلی عمارت اصلی به طور کامل مرمت و مدتی به عنوان موزه تاریخی طبیعی مورد استفاده قرار گرفت و بعدها تحت عنوان رستوران از آن استفاده شد و در سال های ۹۰ و ۹۱ مقرر گردید که از سوی اوقاف و امور خیریه به رستوران سنتی تبدیل شود که مجوز آن نیز از سوی میراث فرهنگی صادر و قرارداد منعقد شد اما نتوانستند طرح را تکمیل و به تصویب برسانند و کار ادامه پیدا نکرد.
شریعتی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی مرمت حفاظتی باغ را به طور کامل شروع کرد، گفت: مرمت بخش اندرونی و حصار باغ در ضلع شمالی را درسال های ۹۴ و ۹۵ پیگیر شدیم و حصار باغ در ضلع غربی را نیز در حال انجام داریم.
شریعتی گفت: برای آنکه باغ و عمارت شوکتیه برای بازدید در اختیار مردم قرار گیرد یا باید تبدیل به موزه شود و یا کاربری عمومی به آن بدهند و اقدامات لازم برای جذب گردشگر در آن به انجام برسد، در این راستا اوقاف باید برای جذب سرمایه گذار و احیا و مرمت باغ و عمارت تلاش کند و میراث فرهنگی و پایگاه باغ های تاریخی نیز باید برای مرمت و حفاظت آن بکوشند.
پیشرفت فیزیکی کار
وی در خصوص میزان پیشرفت فیزیکی کار مرمت باغ و عمارت شوکت آباد نیز گفت: کار مرمت در عمارت مرکزی حدود ۹۰ درصد، در اندرونی حدود ۱۰ درصد و در باغ هم حدود ۱۰ درصد پیشرفت دارد و با توجه به اینکه سرمایه گذار معمولاً برای بهره برداری از چنین فضایی، اقدام به فازبندی می کند، فضا برای فعالیت سرمایه گذار از هم اکنون در باغ و عمارت شوکت آباد فراهم است.
معاون میراث اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تعیین زمان تکمیل فعالیت های مرمتی را منوط به تصویب و تأمین اعتبار مورد نیاز دانست و تصریح کرد: طبق بخشنامه معاونت میراث فرهنگی اداره کل، بدون طرح مصوب هیچ اقدامی برای مرمت یک بنای تاریخی انجام نخواهد شد و لذا ابتدا باید طرح های مرمت و احیا تهیه و مصوب شود و سپس اقدامات اجرایی در این راستا به انجام برسد.
به گفته شریعتی اقدامات انجام شده و در حال انجام در باغ و عمارت شوکت آباد در راستای مرمت حفاظتی و اضطراری این بنا صورت می گیرد.
احداث بزرگترین استخر ذخیره آب
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان نیز در این باره گفت: اقدامات متفاوتی از جمله حفظ و نگهداری باغات قدیم و تغییر بافت و نحوه آبیاری از سنتی و غرقابی به مدرن و قطره ای و حتی زیرزمینی با توجه به آفات درختان در شوکت آباد انجام شده است.
حجت الاسلام گرایلی با بیان اینکه کار لایروبی قنات شوکت آباد دبی آب آن را از ۱۹ لیتر بر ثانیه به ۳۰ لیتر بر ثانیه افزایش داده، افزود: بزرگترین استخر ذخیره آب را با هزینه ۳۰۰ میلیون تومان در شوکت آباد ایجاد کردیم که خود ظرفیت گردشگری و تفریحی دارد.
وی از احداث حدود ۲۴ هکتار باغ جدید در شوکت آباد خبر داد و گفت: در این باغات محصولاتی شامل انار، عناب، انواع انگور، پسته و گل محمدی تولید می شود. علاوه براین در ۱۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی شوکت آباد کار لوله گذاری و اجرای سیستم آبیاری تحت فشار انجام شده است که جا دارد از تعامل جهادکشاورزی استان و کارگروه کشاورزی خراسان جنوبی قدردانی نمایم.
اعلام آمادگی سرمایه گذاران جدید
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان در خصوص درب بسته باغ و عمارت شوکت آباد هم گفت: متأسفانه سرمایه گذار قبلی به تعهدات خود عمل نکرد و کار به دستگاه قضا کشیده شد اما با پیگیری های صورت گرفته، سرمایه گذاران دیگری اعلام آمادگی کرده اند که یکی از آنها هفته آینده طرح خود را ارائه خواهد داد که باید در معاونت بهره وری اوقاف کشور به تصویب برسد.
گرایلی با بیان اینکه جذب سرمایه گذار نیازمند طی مراحلی است، افزود: تلاش می کنیم تا باغ و عمارت شوکت آباد تعطیل نماند و مردم بتوانند از این بنا استفاده کنند.
