تخته نرد، شطرنج و ورق در گذشته حکم آلات قمار را داشتند، اما امروزه با تحول شرایط احکام شرعی برخی از آنها تغییر یافته است.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تخته نرد، شطرنج و ورق در گذشته حکم آلات قمار را داشته و حرام شمرده میشدند، اما امروزه با تحول شرایط و تعریف جدیدی که از این بازیها در عرصه های ورزشی یا سرگرمی ارائه شده، احکام شرعی آنها نیز تغییر یافته است. برای آگاهی از حرام یا جایز بودن اینگونه بازیها در زمان فعلی استفتائاتی از مراجع عظام تقلید را با هم میخوانیم:
آیتالله خامنه ای:
پرسش: آیا اگر افراد بدون شرط بندی و قصد قمار و بُرد و باخت و کسب درآمد بلکه فقط برای سرگرمی و مشغول بودن، مبادرت به بازی با ورق کنند، آن افراد مرتکب حرام شدهاند؟ حضور در مجالس بازی با ورق برای تفریح چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازى با ورقى که عرفاً از آلات قمار محسوب مىشود، بهطور مطلق حرام است و جایز نیست انسان با اختیار در مجلس قمار یا بازى با آلات قمار شرکت کند.
سؤال: آیا استفاده از ورقهای پاسور در صورتی که برای بازیهای فکری محض که بدون شرط بندی بوده و متضمّن مفاهیم علمی و دینی باشند، جایز است؟ بازی با ورقهایی که با چیدن آنها به نحو خاصی، بعضی از شکلها مثل موتورسیکلت یا ماشین و مانند آن ایجاد میشود و در عین حال استفاده از آنها برای شرطبندی و مسابقه هم ممکن است، چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازى با ورقهایى که عرفاً، آلات قمار محسوب مىشوند، مطلقاً جایز نیست ولى بازى با ورقهایى که عرفاً آلت قمار محسوب نمىشوند، بدون شرط بندى اشکال ندارد.
و بهطور کلى بازى با هر چیزى که مکلّف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط بندى شود، به هیچ وجه، جایز نیست.
و بازى با هر وسیله اى که جزء آلات قمار به حساب نیاید، بدون شرط بندى، اشکال ندارد.
سؤال: بازی با آلات قمار مانند پاسور و غیر آن از طریق کامپیوتر چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر بازی بین دو نفر باشد، حکم بازی با آلات قمار را دارد و اگر به تنهایی بازی میکند، در صورتیکه مفسده ای بر آن مترتب نباشد، اشکال ندارد.
آیتالله مکارم شیرازی:
پرسش : آیا بازى با پاسور بدون برد و باخت جایز است؟
پاسخ : اگر پاسور در عرف عام از آلت قمارخارج شده و صرفاً به عنوان یک سرگرمى استفاده مى شود بازى با آن بدون برد و باخت مالى اشکال ندارد.
پرسش : پولی که از طریق فروش پاسور به دست می آید چه حکمی دارد ؟
پاسخ : درآمد مذکور اشکال دارد.
پرسش : می خواهم بدانم چرا شطرنج قبلا حرام بوده و حالا حلال است. مگر در نحوه بازی تغیییری حاصل شده است آیا مسابقه شطرنج که در کشور برگزار میشود و به برنده جایزه تعلق می گیرد شرط بندی است و جایزه ای که به برنده اهدا میشود مشکل دارد دلیل حرام بودن ورق چیست و آیا آن هم حالا حلال شده است؟
پاسخ : ۱- اگر شطرنج در عرف عام از صورت قمارخارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود، مانعی ندارد.
۲- در صورتی که قراردادی در مورد جایز، گذارده شود اشکال داردولی اگر قراردادی نیست و دولت به عنوان تشویق می دهد اشکال ندارد.
۳- بازی با پاسور چنانچه در عرف محل از حالت قمارخارج شده باشد اشکالی ندارد.
آیتالله سیستانی:
پرسش: منظور از عرف در محل در بازی با کارت ( پاسور) چیست ؟
پاسخ: مقصود این است که در آن منطقه معمولا با آن برد و باخت مالی شود و معارف بازی با آن بدون برد و باخت مالی باشد که در این صورت بازی با آن بدون برد و باخت مالی اشکال ندارد.
پرسش: آیا بازی کردن با شطرنج بدون برد و باخت با توجه به اینکه در عرف به عنوان آلت قمار استفاده نمی شود؛ جایز است؟ در رابطه با تخته نرد چطور؟
پاسخ: بازی با شطرنج و همچنین تخته نرد حرام است و اما پاسور اگر در شهر شما معمولاً وسیله قمار باشد به احتیاط واجب جایز نیست.