یادداشت امروز/روز کارگر، درد کارگر

رضا زنگوئی
کم نشنیده ایم که کار و کارگر در نگاه پیشوایان دینی ما صاحب حرمت ویژه بوده اند. کم نخوانده ایم احادیث و سلوک ائمه را که شأن کارگر را عزیز می داشتند و مشهور است که آن حضرات مزد کارگران را پس از انجام کارشان می پرداختند و حتی حضرت رسول معظم اسلام(ص) دست کارگر را می بوسیدند و همگان را نیز سفارش می فرمودند قبل از آن که عرق کارگر خشک شود مزدش را بپردازید و این یعنی نهایت احترام هم به کار، هم به کارگر، هم به تولید و هم به صاحب کار و این حرمت با پاداش زمانی افزون می شود که در آموزه های دینی می خوانیم که پیشوایان ما اول میزان دستمزد را با کارگر توافق می فرمودند. سپس مزدش را می پرداختند افزون تر بر قرارداد و این درس را عملا به جامعه تعلیم می کردند که میان کارگر و صاحب کار برای انجام کار باید «قرارداد» باشد و هم کار و هم دستمزد مشخص باشد. چه در نبود چنین قراری، کارگر هر چه کار کند باز صاحب کار فکر می کند باید بیشتر کار می گرفت و از دیگر سو هر چه صاحب کار مزد بدهد، کارگر چنین گمان می کند که دستمزد واقعی او پرداخت نشده است. حال آن که وقتی حد و میزان کار و مزد مشخص بود، این ذهنیت به وجود نمی آید. بلکه ریالی که صاحب کار افزون تر می دهد تشکر کارگر را در پی دارد و اندک کار اضافه کارگر هم در چشم صاحب کار به قدردانی می نشیند و این نگاه قدردان فرآیند کار و تولید را هم رونق می بخشد و اقتصاد جامعه را در مسیر رشد قرار می دهد. این درس عملی حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام است اما بازخوانی این درس ها، این سوال را به ذهن می آورد که ما چقدر بدان عمل می کنیم؟ مخصوصا ما خراسانی ها که اعم از این جنوبی و شمالی و رضوی نام گرفتن  خویش را به امام رضا(ع) نزدیک تر می دانیم ،آیا سوای نزدیکی استانی و جغرافیایی ، نزدیکی عمل هم داریم و دارند؟ و خیلی دوست دارم پاسخ این پرسش مثبت باشد اما وقتی گاه خبرها از پرداخت نشدن چندماهه حقوق کارگران برخی کارگاه ها و شرکت ها، حکایت می کند، وقتی می شنویم قراردادهای سفید، روزگار کارگران را سیاه می کند و از برخی سازمان ها و ادارات هم خبرهای تلخ می شنویم، نمی دانم چه باید گفت؟ چه باید نوشت؟ راستی این نوع رفتار ما با سنت رضوی خشک نشدن عرق کارگر و رسیدن به دستمزد، چه تناسبی دارد؟ قراردادهای سفید چه رابطه ای با قول و قرارهای مومنانه دارد؟
بگذریم از این که وقتی رفتار با کارگر چنین باشد، فاتحه کار هم خود به خود خوانده است. سخن به نام امام رضا(ع) تبرک یافت، اجازه بدهید برای یادآوری به همه صاحب منصبان این روایت را که امام کاظم(ع) – که در آستانه شهادت شان سیاه می پوشیم-به نقل از پدران خویش و از رسول بزرگوار اسلام(ص) نقل می فرمایند را بخوانیم که «خداوند متعال هر گناهی را می بخشد مگر کسی که دستمزد کارگر را نپردازد…» امیدوارم هیچ کسی مرتکب چنین گناهی نشود و در سال اقدام و عمل، همه ارکان جامعه کارگری، سربازان پر امید و نیک تدبیر و ساعی اقتصاد مقاومتی باشند.