همه جایگزین های یک بشکه نفت در خراسان جنوبی؛ از سه کیلو کشک شوری تا طلای سرخ زعفران شش میلیونی و کشک ۲۵ هزار تومان

چند سالی است با تاکید مقام معظم رهبری، مبنی بر اقتصاد مقاومتی و راه اندازی کارگاه های تولیدی کوچک این مهم به صورت جدی توسط بسیج سازندگی پیگیری و اجرایی می شود، به طوری که طی دو سال گذشته بیش از ۹۰ هزار واحد تولیدی اقتصاد مقاومتی در عرصه های گوناگون راه اندازی و به صورت مستقیم حداقل ۱۵۰ هزار شغل ایجاد شده است.این موضوع که مصنوعات و محصولات نفتی و پتروشیمی بخش عمده ای از صادرات غیرنفتی ما را تشکیل می دهند، برای همگان محرز است. به گزارش امروز خراسان جنوبی، طبیعتا در شرایط موجود که قیمت نفت با کاهش شدیدی مواجه شده است، این کاهش بر میزان و ارزش صادرات غیرنفتی ما نیز تاثیرگذار خواهد بود. کارشناسان معتقدند باید ترکیب صادرات غیر نفتی ما از کالاهای لوکس مثل فرش و زعفران به سمت صادرات خدمات و کالاهای دارای ارزش افزوده مانند محصولات کشاورزی و مواد غذایی که نیاز فوری افراد جامعه است، تغییر یابد.در خراسان جنوبی، ظرفیت های عظیمی در حوزه صادرات وجود دارد. از مواد معدنی و سنگ گرانیت گرفته تا گیاهان دارویی بی نظیر و محصولات کشاورزی خاص همچون زرشک، زعفران و عناب که همه جزو اقلام صادراتی باارزش هستند. علاوه بر این محصولات استراتژیک، محصولات دیگری نیز در استان وجود دارند که اگر فرآوری شده و به صورت خشک، وارد بازار شوند چندین برابر افزایش قیمت می یابند؛ مانند توت، انجیر، زردآلو، هلو، انار، پسته، گردو، آلوبخارا و انگور.در حالی که هر بشکه نفت خام ایران حدود ۷۵ هزار تومان خریداری می شود، هر کدام از این محصولات خراسان جنوبی در بازارهای داخلی و به ویژه تهران به طور متوسط بین ۲۰تا ۹۰ هزار تومان به فروش می رسد. به طور مثال عناب درجه یک هر کیلو ۲۰ هزار تومان، توت خشک ۲۲ هزار تومان، انجیر خشک ۳۰ هزار تومان، بادام پوست کاغذی ۳۴ هزار تومان، پسته ۴۰ هزار تومان و زعفران هر مثقال حدود ۲۵ هزار تومان.
معقول به نظر می رسد اگر به جای صادرات یک بشکه نفت و دسترسی به یک درآمد آسیب پذیر و در معرض نوسان، به سراغ صادرات محصولی مانند اینها برویم. درآمد حاصله از این مواد غذایی، درآمدی پایدار و مستمر است. قطعا با حمایت دولتمردان از این محصولات کشاورزی و همچنین ورود بخش خصوصی به مقوله بسته بندی، متناسب با استاندارد و کیفیت جهانی و برندسازی، این محصولات به راحتی می توانند جایگزین مناسبی برای هر بشکه نفت خام ایران در بازارهای جهانی باشند.حکایت زعفران و زرشک نیز زیاد خواندنی نیست. زعفران با قیمتی بیش از ۶ میلیون تومان در هر کیلو، در بازار تهران به فروش می رسد اما همین زعفران در بازارهای دنیا گاهی ۵ برابر قیمت پیدا می کند؛ اما در بسته های شرکت‌های اسپانیایی و سود اصلی اش به جیب ماتادورها می رود. زرشک نیز کم شباهت به زعفران نیست. فروش تنها ۵ کیلو زرشک برابری می کند با یک بشکه نفت. عقل سلیم باز هم حکم می کند که فروش زرشک، بهتر از فروش نفت است.
سه کیلو کشک های شوری برابر با یک بشکه نفت
تنها این محصولات کشاورزی نیستند که امکان ورود به بازار تجارت و درآمدزایی ارزی را دارند. محصولات لبنی نیز ظرفیت بالای ایجاد درامد را دارند. مثال بارز این ادعا کشکی است که اقتصاد یک روستا را متحول کرده است. مثال بارز تولید این کشک، مجتبی ملک نژاد است. مجتبی ملک نژاد مدیر تعاونی تولیدی بهاران فنود یکی از جوانان کارآفرین و موفق هم استانی ما است که در روستای زیبای فنود از توابع سربیشه در کارگاه خود علاوه بر ادامه راه پدر، دست به اشتغالزایی هم زده است و علاوه بر افرادی که به طور مستقیم در کارگاهش کار می کنند، تمام دامداران منطقه را هم تحت پوشش خود دارد.قیمت هر کیلو از این کشک ۲۳ هزار تومان است. هرچند هنوز این کشک نتوانسته به بازارهای بین المللی راه پیدا کند، اما به بسیاری از نقاط ایران ارسال می شود. بازهم با حساب دو دوتا چهارتا، منطقی به نظر می رسد که به جای یک بشکه نفت، سه کیلو کشک تولید شود و به بازارهای جهانی صادر شود. بی شک سر زدن به نقاط مختلف استان خراسان جنوبی، ما را به مثالهای بیشتری می رساند. اما مشکل اساسی همه محصولات تولیدی، ضعف صنایع بسته بندی، نبود علم بازاریابی، به کار نگرفتن فنون برندینگ و البته عدم اعتماد به نفس و هدفگذاری در صادرات است. تا زمانی که اقتصاد ما به صورت نفتی اداره می شود، شاید دولت و بخش خصوصی خود را موظف ندانند که مجهز به علم روز فروش و فراگرفتن فنون تجارت شوند. در صورت تداوم این وضع روزی از گرانی نفت خرسند می شویم اما تورم را تجربه می کنیم و روزی از ارزانی نفت نگران می شویم و دچار رکود. گویی درآمد مفت نفت، تنبلی را بر پیکره مملکت مستولی کرده است.